Cơn gió nhẹ thổi xuyên qua ánh sáng.
(Nguồn: 2S)
Trong giai đoạn sơ khai của ngành Đồ họa máy tính thế giới, Việt Nam vinh dự có một nhân vật huyền thoại góp phần thổi ngọn lửa 3D phát triển một cách bùng nổ. Những ai đã biết qua phần mềm Đồ họa 3D đều sẽ từng một lần nhìn thấy tên Phong trong bảng chọn Material và hiểu tầm quan trọng của lựa chọn này. Phong Shading hay còn gọi Phương pháp tô bóng Phong, dễ hiểu hơn nếu không có phát minh này thì tất cả phần mềm 3D nổi tiếng hiện nay sẽ không thể phát triển nhanh và mạnh như vũ bão, ngành Đồ họa máy tính chưa chắc có được sự rực rỡ như bây giờ.
Phong. Giống như cái tên, ông tựa một cơn gió nhẹ thổi qua đại dương bao la và tìm ra ánh sáng bất tận của mặt trời soi lên vạn vật không có thật trong một thế giới ảo vô biên. Một nhân vật khá bí ẩn vì trong 34 năm tồn tại của mình ông có rất ít thông tin cá nhân và chỉ được biết đến qua những câu chuyện nghiên cứu phát minh mang tính cách mạng góp phần thay đổi cả thế giới. Nghe có vẻ gì đó thật to tát nhưng đúng thật là vậy đấy, thời đại ngày nay mọi thứ đều xoay quanh công nghệ 3D, nhiều người có lẽ lầm tưởng về sự bình thường không có gì ghê ghớm của nó, có cũng được không có cũng không sao. Nhưng bạn thử tưởng tượng giống như kiểu nếu một ngày nào đó chúng ta không có muối ăn thì cuộc sống sẽ khó khăn như thế nào, cũng như việc nếu không có dựng hình mô phỏng 3D thì cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ Tư có lẽ phải chờ thêm hàng thập kỷ nữa, không có những kỹ xảo đồ họa tuyệt đỉnh thì Avatar hay Avengers sẽ không trở thành phim bom tấn cho chúng ta thưởng thức, để rồi điện ảnh trỗi dậy trở thành một ngành công nghiệp giải trí siêu lợi nhuận... Chỉ nhiêu đó thôi cũng đủ nói lên tầm vóc của nhân vật này, không nổi tiếng, không khoa trương nhưng rất to lớn khổng lồ. Vậy thì giờ chúng ta hãy cùng đến với câu chuyện về nhà tiên phong người Việt này để hiểu hơn về một huyền thoại nhé.
"Bùi Tường Phong (1942 tại Việt Nam – 1975 tại Mỹ) là một nhà nghiên cứu hàng đầu và là một trong những người tiên phong trong ngành đồ họa máy tính. Sau khi học trường Lycée Albert Sarraut, ông và gia đình chuyển vào Sài Gòn năm 1954, học trường Lycée Jean Jacques Rousseau (nay là Lê Quý Đôn).
Ông sang Pháp năm 1964 và học ở trường École d’Ingénieur de Grenoble (ENSEHRMAG). Ông nhận bằng Licence en Science tại Grenoble năm 1966 và bằng kỹ sư của trường ENSEEHT, Toulouse năm 1968. Cũng trong năm 1968, ông làm việc ở Viện nghiên cứu kỹ thuật tự động hoá (Institut de Recherche d’Ingenieur et d’Automatique, IRIA), nghiên cứu về phát triển hệ điều hành cho máy tính số. Ông sang University of Utah năm 1971 để làm trợ lý nghiên cứu cho ngành khoa học máy tính của trường dưới sự dẫn dắt của Ivan Edward Sutherland.
Ông đã phát minh ra mô hình phản chiếu Phong (Phong reflection model) và tô bóng Phong (Phong shading). Những kỹ thuật này hiện nay được sử dụng rất phổ biến trong ngành đồ họa máy tính. Ông viết hai bài báo khoa học rất nổi tiếng năm 1973 và 1975, hầu hết những công trình nghiên cứu sau này đều dựa trên hai bài báo này của ông. Ông hoàn thành đề tài Tiến sĩ của mình ở trường Đại học Utah năm 1973.
Ivan Sutherland đã từng nói: "We do not expect to be able to display the object exactly as it would appear in reality, with texture, overcast shadows, etc. We hope only to display an image that approximates the real object closely enough to provide a certain degree of realism." (Hiểu một cách nôm na: ("Chúng tôi" ở đây muốn nói về Phong theo cách teamwork) Cậu ấy không mong đợi có thể hiển thị đối tượng chính xác như nó sẽ xuất hiện trong thực tế, với cấu tạo bề mặt, đổ bóng phủ mờ, v.v... Cậu ấy chỉ hy vọng hiển thị một hình ảnh gần đúng so với đối tượng thực tế để cung cấp một mức độ hiển thị nhất định so với cái thực tế thuộc về trường phái hiện thực.). Nhưng kỳ thực thì phát minh của Phong đã vượt xa sức tưởng tượng, câu nói thể hiện Phong đã tạo ra một cái gì đó đột phá ngoài sự mong đợi của bản thân và của cả người thầy hướng dẫn mình. Phong cùng Robert McDermott, Jim Clark và Raphael Rom (đều là những người tiên phong trong ngành) đã tạo ra bức tranh đồ họa máy tính đầu tiên trông giống như mô hình vật lý của nó: chiếc xe ô tô Volkswagen Beetle - một biểu tượng đồ họa máy tính - nó vẫn xuất hiện trong các tạp chí và các tính năng diễn hoạt đến nay vẫn được đánh giá cao. Ông được vinh danh trên trang web "cs.utah.edu/about/history" thuộc Đại học Utah ở dòng thứ 15 trong số 28 người ưu tú nhất của trường với nội dung: Bui Tuong-Phong, Ph.D. 1973 - Invented the Phong shading method and Phong reflection model. (Hiểu một cách nôm na: Bùi Tường Phong, Tiến sĩ năm 1973 - Phát minh phương pháp tô bóng Phong và Phản xạ mô hình Phong.)
Năm 1969 ở Paris, Pháp, ông đã cưới bà Bùi Thị Ngọc Bích (quê ở Nha Trang) và có một người con gái. Ông biết mình bị bệnh bạch cầu từ thời sinh viên và mất bởi căn bệnh này ở giai đoạn cuối vào năm 1975."
(Theo: Wikipedia)
Một cuộc đời tuy ngắn ngủi nhưng ông đã tỏa sáng vừa đủ để những lớp người đi sau kế thừa phát huy, giúp đồ họa len lỏi vào đời sống hàng ngày và gần như không thể tách rời. Một nguồn cảm hứng cho thế hệ trẻ ở những nơi bị xem là lạc hậu theo đuổi ước mơ vươn ra biển lớn. Một huyền thoại có thể rất ít người biết tới nhưng chắc chắn sẽ không bao giờ bị lãng quên trong số ít những người biết đến.
(Biên tập bởi Yoof Pham tổng hợp từ Internet)
